Amourié-à-papié
Broussonetia papyrifera
Moraceae
Autre noum : Amourié-de-la-Chino.
Nom en français : Mûrier à papier.
Descripcioun :L'amourié-à-papié es un pichot aubre que nous vèn d'Asìo (1750). I'a dos meno de pèd, li mascle, bèn mai noumbrous, e li femello que fan de flour en boulo roso. Se pòu n'en trouba, naturalisa, en ribo de ribiero dins li relarg ounte l'ivèr èi pas trop fre. Se recounèis peréu à si fueio pelouso qu'an de formo proun chanjadisso.
Usanço :Ei subretout couneigu pèr douna de papié de qualita. Li fru soun manjadis (lachatiéu) e lis asiatico se servien de la rusclo e di fueio coume remèdi. La rusclo ajudo à sougna li plago e ajudo au caiamen dóu sang. Se fai de jus emé li fueio, ajudo à susa e caga. Touto la planto èi diuretico.
Port : Aubre
Taio : 1 à 5 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Broussonetia
Famiho : Moraceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Pargue
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Broussonetia papyrifera (L.) Vent., 1799
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800